روغن موتور چیست؟
روغن موتور، یکی از اصلی‌ترین نیازهای هر خودرو برای داشتن عملکرد مناسب است.
همه موتورها برای اینکه کارکرد صحیحی از خود به نمایش بگذارند، نیازمند روغن هستند. این عنصر ضروری می‌تواند مصنوعی، نیمه مصنوعی و یا حتی معدنی باشد، اما به هر حال باید باشد تا موتور بتواند حرکت کند.
این روغن وظیفه دارد تا ناخالصی‌هایی مانند حشرات، رسوبات و گرد و غبار را جذب کنند و در خود نگه دارند. با این کار از موتور محافظت می‌کنند و بر عمر مفید آن می‌افزایند. حال برای اینکه این روغن مداوما به صورت تصفیه شده و تمیز سبب روانکاری قطعات موتور شود و بهبود کارایی را تضمین کند، از انواع فیلتر روغن موتور استفاده می‌شود. این فیلترها قبل از اینکه روغن به قسمت‌های متحرک و حیاتی موتور برسند، آن را تمیز می کنند.
تاریخچه روغن موتور
تاریخ استفاده از روغن‌ها و روانکارها به هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، یعنی درست در زمانی که چرخ و ارابه اختراع شده بود. در آن زمان، محورهای چرخ‌های ارابه بعد از مدتی بر اثر اصطکاک نیم‌سوز می‌شدند. ابتدا سعی می‌کردند تا با استفاده از آب، محورها را خنک کرده و از فرسایش آنها جلوگیری کنند، اما بعد از مدتی و در راستای تلاش مصریان، استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون مرسوم شد.
در قرون وسطی و با ورود ماشین‌های مسی و آهنی، سعی کردند تا از روغنهای دیگری مانند؛ روغن بادام، روغن نهنگ و سایر روغنهای حیوانی استفاده کنند. اما استفاده از این روغن‌ها مناسب نبود، چراکه روغنهای گیاهی و حیوانی مقاومت پایینی داشتند و خیلی زود تجزیه و یا فاسد می‌شدند.
بعد از آغاز فعالیت اولین چاه استخراج نفت مدرن، در قرن 19 میلادی و با پیشرفت و توسعه تکنولوژی، در اواخر قرن نوزده، روانکارهایی بر پایه نفت خام تولید و جایگزین روانکارهای گیاهی شدند. در قرن بیستم و با گسترش روزافزون صنایع و گسترش استفاده از اتومبیل‌ها، نیاز به استفاده از روانکارها و روغن موتورهای باکیفیت بالاتر، بیشتر احساس شد.
روغن موتورهایی که کیفیت بهتر و طول عمر بالاتری داشتند و توانستند نیاز موتورهای پیچیده ماشین‌ها را تامین کنند. امروزه انواع روغن موتورها با کیفیت و کارکردهای مختلفی تولید می‌شوند که وظایف مختلفی را در موتور خودرو برعهده می‌گیرند.
فواید روغنهای موتور چیست؟
روغن موتور در موتورهای خودروها و دیگر ماشین‌آلات اهمیت بسیاری دارد و وظایف متعددی را انجام می‌دهد. در ادامه، هشت مورد از فواید و کارکردهای اصلی روغن موتور در موتورها آورده شده است:
- راندمان حفاظتی: یکی از وظایف اصلی روغن موتور، حفاظت از قطعات داخل موتور در برابر فرسایش و سایش است. این روغن لایه‌ای ایجاد می‌کند که به قطعات موتور کمک می‌کند تا از تماس مستقیم با یکدیگر جلوگیری کنند.
- سریع‌تر شدن موتور: روغن موتور با کاهش آبکاری و افزایش لغزش بین قطعات، به موتور کمک می‌کند تا به سرعت بالا برود.
- سرمایش موتور: روغن موتور به انتقال حرارت از قطعات داغ موتور به خنک کننده کمک می‌کند و در نتیجه موتور را از افزایش دما و آب‌گرم شدن غیرمجاز محافظت می‌کند.
- تطهیر و تمیزکاری: روغن موتور ذرات کوچک آلودگی، زباله و ذرات سایشی را جذب کرده و از موتور تمیز نگه می‌دارد.
- جلوگیری از زنگ زدگی: این ماده با ایجاد لایه‌های محافظتی بر روی قطعات فلزی، از زنگ زدگی و زاییدگی آنها جلوگیری می‌کند.
- کاهش نویز و لرزش: این روغن با کاهش تماس مستقیم قطعات موتور و کمک به روان‌تر شدن عملکرد، به کاهش نویز و لرزش‌های مضر موتور کمک می‌کند.
- افزایش عمر موتور: استفاده از روغن موتور با مشخصات مناسب، می‌تواند عمر موتور را افزایش دهد و نیاز به تعمیرات و تعویض قطعات را کاهش دهد.
- بهبود کارایی سوخت: روغن موتور با کاهش اصطکاک در موتور، می‌تواند به بهره‌وری سوخت کمک کند و در نتیجه مصرف سوخت را کاهش دهد.
در کل، روغن موتور نقش بسیار مهمی در حفظ و بهینه‌سازی عملکرد موتور دارد و باید با دقت انتخاب و تعویض شود تا موتور به درستی کار کند و درازترین عمر ممکن را داشته باشد.
انواع روغن موتور
همان طور که می‌دانید، این محصول در انواع مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. به همین دلیل، صاحبان خودرو باید این انواع مختلف را کاملا بشناسند و بهترین مورد را برای خودرو خود خریداری کنند. روغن موتورها با توجه به شیوه تولید دسته‌بندی می‌شوند و می‌توان شیوه تولید انواع آنها را روی لیبل محصولات مشاهده کرد. انواع این محصول از نظر شیوه تولید به 3 مورد کلی تقسیم می‌شوند که این 3 مورد عبارت‌اند از:
- مینرال
- سنتتیک
- نیمه سنتتیک
- ویژه یا خاص
توضیحات هر نوع:
روغن موتورها از انواع مختلفی برخوردار هستند، هر یک با مزایا و معایب خاص خود. در ادامه به برخی از انواع روغن موتور و ویژگی‌های آنها اشاره می‌کنیم:
- روغن معمولی (روغن معدنی):
- مزایا:
- قیمت ارزانتر: روغن معدنی از نظر قیمت مقرون به صرفه‌تر است.
- انتقال حرارت بهتر: این نوع روغن معمولاً حرارت را بهتر از روغنهای سنتزی منتقل می‌کند.
- معایب:
- تغییرات دما: روغن معدنی در دماهای بسیار پایین و بالا به سرعت تغییر ویسکوزیته می‌دهد.
- مصرف بیشتر: نیاز به تعویض مکررتر دارد و مصرف سوخت بیشتری دارد.
- مزایا:
- روغن نیمه سنتزی:
- مزایا:
- عملکرد بهتر در دماهای مختلف: ویسکوزیته این روغن در دماهای مختلف ثابت‌تر است.
- پایداری حرارتی: روغن نیمه سنتزی در دماهای بالا پایدارتر عمل می‌کند.
- معایب:
- قیمت بالاتر: روغن نیمه سنتزی معمولاً گران‌تر از روغن معدنی است.
- مزایا:
- روغن تمام سنتزی:
- مزایا:
- عملکرد بسیار بهتر در دماهای مختلف: این نوع روغن ویسکوزیته ثابت‌تری دارد و در دماهای پایین و بالا عملکرد عالی دارد.
- کاهش فرسایش موتور: به دلیل ویژگی‌های مکمل بهتر، موتور را در برابر فرسایش و خرابی‌ها محافظت می‌کند.
- معایب:
- قیمت بالا: روغن تمام سنتزی معمولاً گرانترین گزینه است.
- مزایا:
- روغنهای ویژه (مثلاً برای موتورهای خاص یا شرایط خاص):
- مزایا:
- عملکرد بهتر در شرایط خاص: این روغن‌ها برای موتورهای خاصی مانند موتورهای اسپرت یا موتورهای کاربردهای خاص بهینه شده‌اند.
- معایب:
- قیمت بالا: اغلب روغنهای ویژه گرانترین گزینه هستند.
- ممکن است مناسبی برای خودروهای عادی نباشند.
- مزایا:
به عنوان یک دارنده خودرو، انتخاب روغن مناسب برای موتور خود بستگی به نوع ماشین، شرایط آب و هوایی منطقه و استفاده معمولی یا سنگین از خودرو دارد. در هر صورت، تعیین توصیه‌های تولید کننده خودرو و رعایت تعلیمات دستیابی به بهترین عملکرد و محافظت از موتور خودرو را تضمین می‌کند.
روغن موتور نانویی چیست؟
پیشرفت تکنولوژی و نیاز بشر به روغن‌هایی با کیفیت بالاتر و کارایی بهتر، باعث شده تا امروزه روغن موتورهای باکیفیت، با استفاده از فناوری پیشرفته نانو تولید شوند.
روغنهای نانویی، متشکل از مواد روغن پایه به‌علاوه افزودنی‌های نانو هستند که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و به‌روز دنیا تولید می‌شوند. به جرات می‌توان گفت که روغن موتورهای نانویی یکی از بهترین روغنهای موجود در بازار هستند که کارایی بسیار بهتری نسبت به سایر روغن‌ها داشته و راندمان موتور خودرو را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهند.
استفاده از علم نوین نانو برای تولید روغن موتور، اولین بار در کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار گرفته و امروزه تنها 4 تولیدکننده بزرگ جهان، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. شل، موبیل1، کاسترول و پترونام سهند، چهار شرکت تولیدکننده بزرگ جهان در این زمینه که برای تولید روغن مناسب برای موتور خودرو، از فناوری‌های نانو استفاده می‌کنند. مواد و افزودنی‌های نانویی که در این محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند، بسیار نایاب بوده و خرید آن برای بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده روغن و روانکار موتور، امکان‌پذیر نیست.
آیا می‌توان از ترکیب چند روغن موتور استفاده کرد؟
توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید روغن موتورها را با هم ترکیب کنید. از آنجایی که نحوه ساخت و کارکرد هرکدام از آنها با هم متفاوت است، ترکیب آنها با هم به موتور خودرو شما آسیب وارد کرده و عملکرد صحیح آن را با مشکل مواجه می‌کند. برای داشتن بهترین عملکرد در موتور بهتر است از انواع مناسب خودرو خود استفاده کنید.
ویژگی‌های روغن مناسب برای موتور
- کاهش مصرف سوخت
- دارای خاصیت روانکاری بالا
- کاهش آلودگی صوتی
- کاهش استهلاک خودرو
- تقویت موتور خودرو
- عدم آسیب به محیط‌زیست
روغن موتورهای بازار ایران
در حال حاضر، چندین تولیدکننده روغن موتور در سرتاسر کشور، این محصول را به صورت گسترده تولید و به بازار عرضه می‌کنند. اگر به دنبال خرید بهترین روغن موتور برای خودرو خود هستید، باید به یاد داشته باشید که روغن موتورهای ایرانی عموما باکیفیت‌ترین محصولات خاورمیانه شمرده می‌شوند. از طرف دیگر، روغن موتورهای خارجی قیمت بسیار بالایی در ایران دارند و اکثر صاحبان خودرو نمی‌توانند چنین محصولاتی را برای خودرو خود خریداری کنند.
موفقیت در زندگی وابسته به داشتن اطلاعات ارزشمند از علم روز است.