علائم و درمان افسردگی
درمان افسردگی گاهی به فرایندی طولانی تبدیل میشود و در این مسیر نباید ناامید شد.
داشتن اطلاعات ارزشمند در خصوص نحوه ایجاد و روشهای درمان آن میتواند بسیار مفید. باشد. افسردگی یک اختلال روحی است که با کاهش مزاج، احساس ناامیدی، انرژی کم و از دست دادن علاقه به فعالیتهای روزمره همراه است. این اختلال احساسات و تفکرات فرد را به طور کلی تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند به طور موقتی یا بلندمدت باشد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است به علت اتفاقات زندگی، تنشهای روحی، مشکلات خانوادگی، نقصهای بیوشیمیایی مغز یا بیماریهای جسمی این وضعیت را تجربه کنند.
علائم افسردگی میتواند شامل کاهش انگیزه، خستگی زیاد، بیخوابی یا بیقدرتی خواب، افکار منفی، اضطراب، کاهش وزن یا افزایش وزن، تمرکز کم، احساس بیارزشی و از دست دادن اعتماد به نفس باشد.
درمان افسردگی میتواند شامل مشاوره روانشناختی، داروها، تغییرات در سبک زندگی و ممارسه فعالیتهای روزمره سالم باشد. تشخیص و درمان به موقع افسردگی میتواند به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند و از پیشرفت بیشتر و خطرات بیشتری نظیر اختلالات اضطرابی یا اجتنابی جلوگیری کند.
توجه به سلامت روانی همچنین میتواند به تقویت مهارتهای مقابلهای و ساختار روزانه منظم کمک کند که موجب پیشگیری از افسردگی و حفظ روانیتر شدن افراد میشود.
انواع افسردگی
انواع مختلفی از اختلالات افسردگی وجود دارد که تشخیص آنها توسط پزشکان صورت میگیرد، انواع افسردگی عبارت است از:
افسردگی شدید:
در این نوع افسردگی فرد در بیشتر روزهای هفته علائم افسردگی را تجربه میکند. به عبارت دیگر در این نوع افسردگی علائم و شدت بروز شدیدتر است.
اختلال افسردگی و اضطراب:
در بیشتر روزها فرد احساس تنش، بیقراری و عدم تمرکز دارد زیرا نگران است که امکان دارد اتفاق بدی رخ دهد و او کنترل خود را از دست بدهد.
افسردگی فصلی (SAD):
این نوع اغلب در فصل زمستان رخ میدهد، زمانی که روزها کوتاهتر است و بدن نور خورشید کمتری دریافت میکند. معمولاً این نوع افسردگی در فصل بهار و تابستان از بین میرود.
افسردگی پیش از قاعدگی:
زمانی که یک خانم قبل از قاعدگی علائم بدخلقی شدیدی از خود بروز میدهد و این بدخلقیها شدیدتر از سندرم پیش از قاعدگی معمول (PMS) هستند و به نام افسردگی پیش از قاعدگی یا PMDD شناخته میشود.
اختلال خلقی ناشی از مواد (SIMD):
این نوع اختلال در حین مصرف دارو، الکل یا پس از قطع مصرف در افراد رخ میدهد.
اختلال افسردگی ناشی از شرایط پزشکی دیگر:
در مواردی افراد به دلیل بیماریهای دیگری که دارند و به دلیل شرایط فیزیکی خود به این نوع افسردگی مبتلا میشوند و سلامتی و بهداشتنخست خود را به خطر می اندازد.
افسردگی پس از زایمان:
زنانی که دچار افسردگی پس از زایمان هستند احتمالا افسردگی پیش از زایمان داشتهاند. علائم این بیماری با تغییر فصول، به ویژه ماههای سرد و تاریک سال، بدتر میشود.
تفاوت بین افسردگی و اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی و افسردگی در حال داشتن شباهتهای زیاد در موارد مهمی هم با هم متفاوت هستند. برای درمان این دو عارضه در درجه اول باید بتوان این دو را از هم تشخیص داد. افسردگی چیزی بیشتر از احساس پایینبودن است. غم عمیق و احساس توخالی بودن ناشی از افسردگی را به سادگی نمیتوان تغییر داد. فرد در این حالت ممکن است احساس ناامیدی، بی ارزشی و خستگی زیاد داشته باشد. فرد دیگر قادر به لذت بردن از کارهای مورد علاقهی خود نیست. افسردگی که گاهی از آن تحت عنوان اختلال افسردگی عمده یا ماژور یاد میشود، اغلب رابطهی مستقیمی با اختلالات خواب، تغییر اشتها و مشکلات تمرکز دارد.
همهی این موارد باعث ایجاد فکر و یا عمل خودکشی در فرد میشود. افراد مبتلا به این بیماری گاهی روزهای خوبی را هم تجربه میکنند ولی بدون درمان مناسب مود و خلق و خوی کلی آنها همچنان در پایینترین سطح خود خواهد ماند. اختلال دوقطبی که گاهی از آن تحت عنوان افسردگی شیدایی (manic depression) یاد میشود، با افسردگی تفاوتهایی دارد. اگر فرد به آن مبتلا باشد، تغییر خلق و خوی شدیدی را تجربه خواهد کرد. فرد دورههایی از این بیماری را تجربه میکند و در عین حال در دورههایی در بالاترین سطح انرژی خود خواهد بود.
اختلال دوقطبی به دو قطب طیف احساسات (emotional spectrum) یعنی قطب شیدایی یا قطب بالا و قطب افسردگی یا قطب پایین اشاره دارد. در اختلال دو قطبی فرد ممکن است پیش از ورود به دوره شیدایی، برای ساعتها، روزها، هفتهها و یا حتی ماهها یک دوره افسردگی شدید را تجربه کند. دوره شیدایی بین چند روز تا دو ماه یا حتی بیشتر طول خواهد کشید.
درمان افسردگی
درمان افسردگی یک روند چند بُعدی است که شامل روشهای مختلفی از جمله درمانهای روانشناختی، داروها و تغییرات در سبک زندگی میشود. مشاوره روانشناختی یکی از روشهای مؤثر در مقابله با افسردگی است. این نوع مشاوره به فرد کمک میکند تا الگوهای منفی تفکر و رفتاری خود را تشخیص دهد و مهارتهای مثبتتری را جایگزین کند.
داروها نیز درمان موثری برای افسردگی محسوب میشوند. آنتیدپرسانتها از جمله دستهای از داروها هستند که مواد شیمیایی مغز را تنظیم کرده و به کاهش علائم افسردگی کمک میکنند.
تغییرات در سبک زندگی نیز نقش مهمی در بهبود افسردگی دارد. افزایش فعالیتهای بدنی، مراقبت از تغذیه سالم، تمرینهای تنفسی و مدیتیشن، ایجاد روالهای روزانه منظم، و حمایت از روابط اجتماعی بهبود حالت روحی فرد را ارتقاء میبخشد.
با توجه به اینکه هر شخص و شرایط افسردگی ممکن است متفاوت باشد، بهتر است تشخیص و درمان توسط متخصصین مجرب روانپزشکی و روانشناسی انجام شود تا به نتایج بهتری دست یافته شود.