حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک (panic attack) یک هجوم ناگهانی از حس ترس و اضطراب است.
این حمله علائم جسمی و روانی ایجاد می‌کند. سطح ترس تجربه شده در اختلال پانیک غیرواقعی است و با وقایع و شرایطی که باعث حمله پانیک می‌شوند، تناسب ندارد. هر کسی ممکن است در عمر خود یک بار حمله پانیک را تجربه کند. اما حمله‌های مکرر و مداوم احتمالا نشانه‌ای از هراس یا اضطراب غیرعادی هستند که نیاز به درمان دارند.
علت بروز حمله پانیک Panic Attack
عوامل زیستی
از پژوهش دربارهٔ اساس زیستی حملهٔ پانیک (اختلال وحشت‌زدگی)، یافته‌های متفاوتی حاصل شده است. یک تفسیر در این مورد این است که علایم حملهٔ پانیک می‌تواند با انواع و اقسام نابهنجاری‌های زیستی در ساختار و کارکرد مغز مرتبط باشد. مطالعاتی که با تصویربرداری (همانند ام آر آی) از ساختار مغز بیماران مبتلا به حمله پانیک انجام شده‌است، به‌طور ضمنی دلالت بر آن دارد که آسیبی در لوب گیجگاهی راست بیماران مبتلا به اختلال پانیک گزارش شده‌است که به‌ویژه به صورت آتروفی قشری بوده است.
عوامل وراثتی
بر اساس مطالعات مختلف انجام شده منجمله در دوقلوهای همسان مشخص شده است که اختلال پانیک با شیوع آن در بستگان درجه اول و شیوع سایر اختلالات روانپزشکی همگامی دارد. ولی تاکنون هیچ گونه تفاوت کروموزی گزارش نشده است.
عوامل روانی اجتماعی
پژوهش های انجام شده حاکی از آن است که حمله های پانیک با وقایع پرفشار مرتبط هستند. این حملات ممکن است به عوامل نوروفیزیولوژیکی که بر اثر واکنشهای روانی برانگیخته می شود مربوط باشد. از سایر عوامل می توان موارد زیر را نام برد:
- دشوار بودن تحمل خشم
- آزار جنسی خصوصا در زنان
- مبتلایان به سایر اختلالات اضطرابی
- جدایی فیزیکی یا هیجانی از یک فرد مهم (هم در دوران کودکی و هم در بزرگ‌سالی)
- در موقعیت‌های افزایش مسئولیت کاری ممکن است تحریک و برانگیخته شود.
- درک و شناخت از والدین به گونه‌ای که آنها سلطه‌گر، وحشتناک، عیب‌جو و متوقع دیده شوند.
- نمود درونی روابط شامل سوء رفتار جسمی و جنسی باشد.
- احساس مزمن در دام‌افتادگی
- چرخه معیوب خشم نسبت به رفتار طردکننده والدین و سپس اضطراب از این که خیال‌پردازی مذکور سبب تخریب رابطه وابستگی به والدین خواهد شد.
- شکست عملکرد اضطراب هشدار دهنده در ایگو (خود) که با چند پارگی خود و سرگشتگی نسبت به حد و مرز میان خود و دیگران رابطه دارد.
- مکانیسم‌های دفاعی نوعی همانند: واکنش وارونه، ابطال، جسمانی‌سازی و برون‌سازی.
عوامل دیگر
- مصرف چای و قهوه، سیگار در افراد مستعد
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
- بیخوابی در افراد مستعد
- بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
علائم اصلی حمله پانیک عبارت اند از:
- احساس ترس از بلایی که قرار است به سرشان بیاید
- نگرانی از مرگ
- ترس از دست دادن کنترل خود
- عرق
- لرزش
- احساس خفگی
- تپش قلب شدید
- گرفتگی در گلو و قورت دادن دائم آب دهان
- حالت تهوع
- گرفتگی شکم
- درد قفسه سینه
- سردرد و احساس سردی یا سبکی سر
- سرگیجه و غش
- احساس خواب رفتگی یکی از اعضای بدن و یا گزگز
- تنگی نفس
- ضعف و درد معده
درمان حمله پانیک
درمان این اختلال می تواند به کم شدن و تکرار نشدن مکرر این حملات کمک کند و سبب بهبود کیفیت زندگی شود. زیرا همانطور که گفتیم این اختلال بر کیفیت زندگی فرد تاثیر دارد. گزینه های درمانی متفاوتی برای حل این اختلال وجود دارند که در ادامه به بررسی هرکدام از این راه های درمانی خواهیم پرداخت. البته قابل ذکر است که انتخاب هر یک از روش های درمانی با توجه به شرایط بیمار و تجویز پزشک بوده و فرد نباید خودسرانه راهی را در پیش گیرد.
تغییر سبک زندگی
افرادی که به طور مکرر دچار حملات پانیک هستند اغلب باید تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا از حضور در وقایع و موقعیت هایی که سبب بروز حمله پانیک در آنها می شود، خودداری کنند. نکته مهم این است که این مسئله، یعنی عدم حضور در بسیاری از موقعیت ها می تواند سبب بروز اختلال آگورا فوبیا در این افراد شود و ترس از بروز حمله پانیک مانع از حضور آنها در موقعیت های اجتماعی مختلف شود.
دارودرمانی
درمان با دارو می تواند یکی از راه های مقابله با حملات پانیک باشد، در این خصوص دارو های متفاوتی وجود دارن اما نمی توان گفت کدام دارو تاثیر بیشتری دارد زیرا با توجه به میزان بیماری و بدن بیمار نحوه عملکرد دارو ها با هم متفاوت است. دارو هایی که در این حوزه استفاده می شوند عبارتند از:
- سیتالوپرام
- فلوکستین
- سرترالین
- پاروکستین
- آمی تریپتیلین
- کلردیازپوکساید
- آلپرازولام و …
درمان شناختی – رفتاری
این نوع درمان می تواند به تغییر در نحوه فکر کردن و واکنش در موقعیت هایی که سبب ترس می شوند، کمک کند. فعالیت هایی مانن یوگا، مدیتیشن، ماساژ و .. که سبب آرامش ذهنی می شوند، می توانند به کاهش اضطراب و استرسی که منجر به حمله می شود، کمک کند. همچنین داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب نیز می توانند تا حدی حملات پانیک را کنترل کنند.
توصیه پایانی
ممنون بابت این که تا آخر این مقاله در خصوص حمله عصبی پنیک با ما همراه بودید. در انتها توصیه می کنیم که اطلاعات ارزشمند خود را در خصوص اختلال پانیک بالا ببرید تا در صورت نیاز به خود یا یکی از عزیزانتان بتوانید کمک کنید. سعی کنید پزشکی در زندگی را به کار برده و علائم پنیک و روش های درمان و مقابله با این اختلال را بشناسید و به سایرین نیز اطلاع رسانی کنید.
اگر که حس می کنید دچار این اختلال شده اید ، صادقانه در خصوص آن با شخصی که به او اعتماد دارید صحبت کنید و از او کمک بگیرید و اگر دیدید که یکی از نزدیکان دارای علائم حمله عصبی پنیک می باشد خیلی دوستانه نگرانی خود را به او ابراز کنید درمورد روش های درمانی موجود به او اطلاع دهید.