نانو نقره چیست و چه کاربردهایی دارد؟
نانو نقره را میتوان اینگونه تعریف کرد:
علم نوین نانو توانسته نقره فلزی را به شکل ذراتی با سایز کمتر از188نانومتر به وجودآورد که حاوی حدود18888تا15888اتم های نقره است. که آن ها را نانوذرات نقره یا نانو نقره مینامند.
فن آوری نانو نقره باعث بوجود آمدن انقلابی شگرف در مواد ضد باکتریایی است که جهت گیری اصلی برای گسترش محصولات نانو نقره می باشد ودارای مزایای بسیار زیادی نسبت به مواد شیمیایی میباشند.
نقره فلزی با روش های گوناگون فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی مانند: تخلیه شارژ، سونو شیمی ، پرتو افکنی و سنتز احیاء شیمیایی، کریوکمیکال روش های مبتنی بر شیمی سبز و روش های به ذرات بسیار ریزی تا اندازه نانو تبدیل میشوند.
سیلور یا نقره در حالت آزاد، به صورت تکه ای، سیمی و رسوب های رگه ای یافت می شود. نقره عنصری چکش خوار و داکتیل است که می تواند توسط ترکیب با عناصر دیگر، آلیاژهای ارزشمندی را ایجاد کند. نانو پودر نقره، ذرات جامدی با ابعاد 1 تا 100 نانومتر می باشند. این نانو پودر به دلیل خاصیت آنتی باکتریالی خود، کاربرد گسترده ای در صنایع مختنلف پیدا کرده است. نانو ذرات نقره، علاوه بر خاصیت ضد باکتریایی خود که مهمترین خاصیت این فراورده می باشد، خواصی از قبیل سازگاری با محیط زیست، غیر حساسیت زا بودن، غیر محرک و مقاومت در برابر حرارت زیاد را نیز دارا می باشند.
خواص نانو ذرات نقره
رسانایی حرارتی بالا
خاصیت آنتی باکتریالی نانو ذرات نقره
ماده ای نسبتا نرم ولی سخت تر از طلا
سازگاری با محیط زیست
دارای چگالی 10.5 برابر آب
پایین ترین مقدار مقاومت کنتاکت
واکنش پذیری نانو ذرات نقره در مقایسه با دیگر فلزات گران بها
کاربرد نانو پودر نقره
صنایع الکترونیک مانند ساخت خازن های نصب
در ساخت برخی ابزارهای جراحی
حوزه دندانپزشکی
کاتالیزور فرآیندهای شیمیایی
کاربرد در راکتورهای هسته ای
ساخت باتری های انباره ای مقاوم در برابر خوردگی
کاربرد در الکتروتکنیک
کاربردهای نانو ذرات نقره در صنایع
نانوذرات نقره بدلیل همین خاصیت آنتی باکتریالی ای که دارند در صنایع بسیاری مورد استفاده قرار میگیرند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد.
کاربرد نانوذرات نقره در پزشکی
نانوذرات نقره بدلیل خواص آنتی باکتریالی و ضد میکروبی ای که دارند، امروزه در دانش و اطلاعات پزشکی روزمره بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. در بعضی استفاده ها از آنها مستقیما به عنوان آنتی بیوتیک استفاده میشود. به عنوان مثال یکی دیگر از کاربردهایی که امروزه دارند، استفاده در پانسمان های آنتی باکتریال است. این پانسمان ها به این شکل است که دیگر در آنها نیازی به استفاده از ضدعفونی کننده هایی مانند بتادین نیست و احتمال عفونت زخم نیز کاهش می یابد.
کاربرد نانوذرات نقره در نساجی
نانوذرات نقره بدلیل ویژگی هایی که دارند، در صنعت نساجی نیز مورد اقبال واقع شده اند. یکی از معروف ترین کاربرد آنها در نساجی، همین جورابهایی نانویی است که بو نمیگیرند. یکی از دلایل مهم بوی بد پا، باکتریهای درون کفش هستند که بدلیل محیط مرطوب درون کفش به سرعت تکثیر شده و بوی بدی ایجاد میکنند. نقره این باکتری ها را نابود کرده و باعث میشود بوی بد پا از بین برود.
نانوذرات نقره در برخی دستمال ها، لباس های زیر، ماسک تنفسی و نخ بخیه نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربرد نانوذرات نقره در تصفیه آب
از نانوذرات نقره در تصفیه آب هم استفاده میشود. بدین صورت که نانو ذرات به صورت سوسپانسیون در آب معلق میشوند و این عمل باعث نابودی باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها میشوند.
پر کاربردترین زمینهی استفاده از نانو ذرات آنتی باکتریال نقره
از نانوذرات آنتیباکتریال در بسیاری از محصولات استفاده میشود، اما بیشترین کاربرد آنها در صنایع مانند تولید پارچه و لباس است. لباسهایی که از پارچههای آنتیباکتریال ساخته میشوند، جایگاه ویژهای در جامعه به خود اختصاص دادهاند و توانستهاند نظر اکثر افراد را به خود جلب کنند.
این نوع لباسها و پارچهها دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دفع آسیبهای پوستی: این پارچهها میتوانند بهطور کامل از نفوذ انواع باکتریها، ویروسها، میکروبها و حتی آلودگیهای ناچیز جلوگیری کنند.
- جلوگیری از بیماریهای پوستی: استفاده از این پارچهها میتواند از بروز بسیاری از بیماریهای پوستی از جمله انواع اگزماها جلوگیری کند.
- مقابله با عفونتهای پوستی: پارچههای آنتیباکتریال مانع از بروز بسیاری از عفونتهای پوستی ناشی از نفوذ آلودگیها میشوند.
- کثیفشدن کمتر: این پارچهها نسبت به لباسهای معمولی کمتر کثیف میشوند و نیاز به شستوشوی مداوم در فاصلههای زمانی کوتاه ندارند.
- جذب رطوبت: این پارچهها تجمع رطوبت را کاهش میدهند و رطوبت را به نحو احسن به خود جذب میکنند، که این ویژگی برای جلوگیری از تجمع آلودگیها اهمیت دارد.
- کاهش حساسیتهای پوستی: لباسها و پارچههای آنتیباکتریال حساسیتهای پوستی را کاهش میدهند و برای هر نوع پوستی مناسب هستند.
استفاده از پارچههای آنتیباکتریال در تولید لباسها به عنوان یک ابزار مؤثر در بهبود وضعیت پوست و بهداشت عمومی جامعه مطرح شده است. این پارچهها بهعنوان یک راهکار نوین در صنعت بافندگی و تولید لباس، مورد توجه قرار گرفتهاند و تاکنون موفقیتهای بسیاری در بهبود شرایط پوستی افراد و کاهش خطر انتقال بیماریها به واسطه پوشاک را بهدنبال داشتهاند.
مضرات بکارگیری از نانو ذرات نقره
نانو ذرات نقره با وجود فواید بسیار و خواص آنتی باکتریالی که دارند اما از برخی مضرات آن برای بدن نیز نباید قافل شد. در واقع علت اصلی تغییر رویکرد استفاده از نانو ذرات آنتی باکتریال از فلز نقره به سمت فلز روی، وجود تهدیداتیست که نانو اکسید نقره برای بدن انسان ایجاد میکند که در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی مختلف داخلی و خارجی بروی آن کار میشود. تأثیرات منفی نانو ذرات نقره بروی عملکرد کلیهها، ریه و همچنین موشهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته و اثرات مخربی در این آزمایشات به چشم خورده.
در نهایت
خاصیت ضد باکتریایی نانو ذرات نقره، باعث شده است که پانسمان های زخم و وسایلی که در پروسه بهبود زخم نقش دارند، کاربرد داشته باشند.این فراورده بر روی سلول های انسانی، اثر سوء ندارند چون سلول های انسانی به شکل بافت می باشند. لازم به ذکر است که میکروب ها به این نانو ذرات مقاومت پیدا نمی کنند، چون این محصول بر روی قسمت های مختلف و آنزیم های متعدد تاثیر می گذارند. با دانستن اطلاعات ارزشمند از علم روز می توان به موفقیت در زندگی دست یافت.