سندروم پای بی قرار چیست و درمان آن چگونه است؟
سندروم پای بی قرار (Restless legs syndrome) نوعی اختلال سیستم عصبی است که باعث تحریک بیش از حد و حرکت پاهای افراد مبتلا می شود.
همچنین این سندرم به بیماری ویلیس اکبوم (Willis-Ekbom) معروف است. پزشکان این سندرم را یک اختلال خواب درنظر می گیرند، زیرا معمولاً هنگام استراحت افراد مبتلا اتفاق می افتد یا بدتر می شود. ممکن است افراد مبتلا برای مدت طولانی با خوابیدن یا نشستن ( مثلا در سینما یا در ماشین) مشکل داشته باشند.
اگر این سندرم درمان نشود ممکن است بدتر شود. همچنین با گذشت زمان، کمبود خواب ناشی از این سندرم می تواند مشکلاتی را در محل کار یا خانه ایجاد کند. هر کسی می تواند به این سندرم مبتلا شود، اما بهتر است بدانید این سندرم در خانم ها شایع تر است و همچنین افراد میانسال احتمال بیشتری دارند که علائم شدید این سندرم را نشان دهند.بعضی اوقات، پزشکان این سندرم را تشخیص نمی دهند، به خصوص زمانی که علائم آن خفیف باشد. اما پس از تشخیص، درمان اغلب می تواند جلوی آن را بگیرد.
علائم سندروم پای بی قرار
علائم سندروم پای بی قرار بیشتر شب هنگام و در زمانی گه فرد در حال استراحت بوده و در تخت خواب خود دراز کشید است رخ می‌دهد. البته شایان ذکر است که این علائم ممکن است در طول روز نیز به سراغ فرد بیمار بیاید، اما درصد رخداد آن کمتر است. افراد مبتلا به این بیماری علائم آن را به صورت زیر گزارش داده‌اند:
- احساس خزش حشرات بر پوست
- کشیدگی
- خارش و سوزش اغلب در ناحیه زیر زانو و عمق ساق
علائم گفته شده شایع‌ترین علائمی بود که افراد مبتلا به این سندروم، در خود مشاهده کرده بودند. شما نیز اگر بیش از یک نوع از این علائم را مشاهده می‌کنید بهتر است به یک دکتر سندروم پای بی قرار مراجعه کنید. البته اگر سندروم پای بی قرار شما در درجه شدیدی باشد، علاوه بر پاها، بازوهایتان نیز به این علائم دچار می‌شوند. شایان ذکر است که با حرکت دادن پا، این علائم تسکین می‌یابند از این رو افراد مبتلا به این سندروم اغلب کارهایی از قبیل موارد زیر را انجام می‌دهند.
- راه رفتن
- ضربه زدن
- جمع کردن
- ماساژ دادن یا تکان دادن
بد نیست بدانید که علائم یاد در انتهای روز تشدید یافته و به هنگام خواب به اوج خود می‌رسند. همچنین افرادی که از سندروم پای بی قرار شدیدتری رنج می‌برند، این علائم را بیشتر و شدیدتر حس می‌کنند به‌طوری‌که در انجام کارهایی نظیر، نشستن به مدت طولانی، شرکت در جلسات ملاقات، انجام کارها پشت میز و سفر در مسافت‌های طولانی بسیار درد و عذاب می‌کشند.
۱۰ علت ابتلا به سندروم پای بی قرار
به طور کلی هیچ عاملی را نمی‌توان به صورت قطعی عامل ابتلا به سندروم پای بی قرار دانست، اما با این همه حال محققان و پزشکان عواملی را معرفی کرده‌اند که گمان می‌کنند باعث ابتلای فرد به این سندروم هستند. از جمله از علل ابتلا به سندروم پای بیقرار انواع بیماری عبارت‌اند از:
۱. تاثیر وراثت بر پای بیقرار
۲. سندروم پای بیقرار در بارداری
۳. کمبود آهن یا کم خونی
۴. دارو و مواد مخدر در ابتلا به سندروم پای بی قرار
سندروم پای بیقرار ممکن است به علت بیماری‌های زمینه‌ای زیر نیز بروز یابد:
۵. سندروم پای بیقرار در بیماری دیابت و نوروپاتی دیابتی
۶. نوروپاتی محیطی و بروز پای بیقرار
۷. آسیب به طناب نخاعی در انواع بیماری نخاعی
۸. برخی بیماری‌های عصبی از جمله پارکینسون و ام اس (سندروم پای بیقرار و ام اس)
۹. بیماری‌های کلیوی و افرادی که دیالیز انجام می‌دهند نیز در معرض سندروم پای بیقرار هستند.
۱۰. آسیب به رگ‌های خونی پا می‌تواند با بروز علائم پای بیقرار همراه باشد.
تشخیص و روش‌های درمان سندروم پای بیقرار
برای تشخیص سندروم پای بیقرار، ابتدا بهتر است با پزشک مشورت کنید. پزشک ممکن است آزمون‌های مختلفی از جمله آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح آهن و آزمون‌های تصویربرداری مغزی یا نوار عصب و عضله را تجویز کند. به علت متعدد بودن عوامل ممکن برای این سندروم، تشخیص آن ممکن است چالش برانگیز باشد و نیاز به ترکیب تست‌ها دارد.
انواع درمان سندروم پای بیقرار
بسته به علل و عوارض مشخص شده، درمان سندروم پای بیقرار می‌تواند متفاوت باشد. در صورتی که این سندروم به عواملی نظیر کمبود آهن یا نوروپاتی مرتبط باشد، لازم است ابتدا بیماری اصلی مورد درمان قرار گیرد. برای کمبود آهن ممکن است پزشک مکمل‌های آهن تجویز کند، اما پیشنهاد میشود قبل از مصرف مکمل‌ها، سطح آهن خون بررسی شده و توسط پزشک تایید شود.
در صورتی که سندروم پای بیقرار به بیماری دیگری مرتبط نباشد، ممکن است به تغییرات سبک زندگی و یا درمان دارویی تمرکز کنید. استفاده از داروهایی نظیر روپیرینول، پرامیپیکسول، پری‌گابالین و گاباپنتین می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. انتخاب دارو و نحوه مصرف باید توسط پزشک معالج انجام شود.
درمان‌های طب سوزنی
یکی از درمان‌های مؤثر در کاهش علائم سندروم پای بیقرار، طب سوزنی است. اثربخشی این روش در کاهش علائم این سندروم توسط مقالات مختلف تأیید شده است. شما هم می‌توانید به مقاله‌ای که خودتان منتشر کرده‌اید و تأثیر طب سوزنی را روی این سندروم نشان داده‌اید، مراجعه کنید.
درمان‌های خانگی برای کاهش سندروم پای بیقرار
همچنین، می‌توانید به برخی تغییرات در روش زندگی خود نیز توجه کنید. به عنوان نمونه:
- به موقع بخوابید.
- روال خواب منظمی داشته باشید.
- قبل از خواب، پاهای خود را ورزش دهید.
- دوش آب گرم بگیرید تا به آرامش برسید.
- مصرف مواد حاوی کافئین را محدود کنید.
- پاها را به صورت تناوبی گرم و سرد کنید.
- ورزش روزانه و تمرینات شناختی انجام دهید.
- از تنفس عمیق و آرام استفاده کنید.
- ماساژ پاهای خود را به صورت دوره‌ای انجام دهید.
خطرات سندروم پای بیقرار
سندروم پای بیقرار علاوه بر ایجاد درد و عدم راحتی، می‌تواند منجر به مشکلات خواب و بی‌خوابی نیز شود. بی‌خوابی در طول مدت طولانی می‌تواند به کاهش عملکرد روزانه و کیفیت زندگی کلی فرد تأثیر گذارد. بنابراین، برای افرادی که با این سندروم مواجه هستند، بهتر است به مشاوره پزشکی و درمان‌های متخصصین اعتماد کنند.
مهم است که هرگز تغییرات درمانی یا مصرف داروها را بدون مشاوره و توصیه پزشک انجام ندهید.
نتیجه گیری
به طور کلی هر چقدر که سندروم پای بی قرار زودتر تشخیص داده شود، شدت آن خفیف‌تر بوده و در مرحله ابتدایی قرار دارد، از این رو راحت‌تر و سریع‌تر قابل درمان خواهد بود. از این رو اگر شما یک یا چند نوع از علائمی را که در این مقاله با توجه به اطلاعات پزشکی روزمره به آن اشاره کردیم را در خود احساس کردید و بخصوص این علائم شب هنگام و در وقت خواب و استراحت سراغتان آمده‌اند، به احتمال زیاد نشانه‌هایی از این سندروم را دارید پس بهتر است هر چه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
هر گاه چند تا از علائم گفته شده نظیر احساس خزش حشرات بر پوست، کشیدگی، خارش و سوزش اغلب در ناحیه زیر زانو و عمق ساق را احساس کردید وقت مراجعه به متخصص مغز و اعصاب است.
به یاد داشته باشید که این بیماری مربوط به سیستم‌های عصبی بوده و با انجام راهکارهای مناسب و توصیه های پزشکی در زندگی قابل درمان است. اگر نمی توانید به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید، به شما توصیه می کنیم تا از یک دکتر مغز و اعصاب آنلاین برای سلامت خود کمک بگیرید.دانستن این اطلاعات ارزشمند باعث موفقیت در زندگی میشود.